Permacultuur cursus in Vlaanderen. Permacultuur is niet meer weg te slaan op tuinierwebsites of zelfs in de media duikt het vreemde woord al steeds vaker op.
En dat is goed nieuws! Als er al positieve effecten aan covid-19 te linken zijn, dan is het dat we massaal het belang van natuur in onze omgeving hebben leren (her)waarderen. Mensen met een tuin zijn met zijn allen de moestuin ingedoken. Dat permacultuur goed scoort bij nieuwbakken moestuinders hoeft niet te verbazen. Biodiversiteit herstellen en bevorderen, zalig vers en smakelijk eten produceren en de bodem opbouwen in plaats van uitputten terwijl jouw tuin er een pak levendiger op wordt. Onze gekende grootschalige landbouwmodellen schieten hierin schromelijk tekort op alle vlak. Het belang van korte keten krijgt gelukkig steeds meer nadruk en die keten kan je amper korter maken door zelf een stap te zetten van consument naar producent.
Maar permacultuurtuinieren is ook gewoon dolle pret! En je krijgt er de meest smaakvolle oogst bij die je ooit hebt geproefd. Als je op dit moment ook jeuk krijgt aan jouw groene vingers, lees dan nog even verder, blokkeer de data in jouw agenda en schrijf jou in voor een permacultuurmoestuinavontuur dat jouw blik op jouw omgeving zal leren veranderen.
Je kan echt overal moestuinieren!
VOOR WIE?
Voor werkelijk iedereen met gezonde interesse in permacultuurtuinieren. Je hebt volstrekt geen enkele voorkennis voor deze cursus nodig. Soms is het zelfs handiger om de oude kennis van spitten en sproeien niet te hebben, zo hoef je ook niks te “ontleren”. Wat je wel nodig hebt is interesse. Interesse in levende bodems, natuur, dynamieken die in een natuurrijke tuin ontstaan en onze Vlaamse propere volksaard soms wat verstoren.
De cursus wordt opgesteld op maat van iedereen met een lapje grond ter beschikking van mini stadstuin, volkstuintje tot grotere gezinstuin aan de stadsrand. Je zal zien dat je voor deze intensieve manier van tuinieren ook geen hectarengrote percelen nodig hebt. Ik geef jullie de tips en kneepjes mee van 20 jaar permacultuurmoestuinieren. Ik ga ook steeds op zoek naar het evenwicht tussen esthetische en praktische oplossingen. Een moestuin mag gerust ook mooi zijn. Een eetbare leefomgeving met rustplekjes, ontmoetingsmogelijkheden en voedsel het hele jaar door.
Het streefbeeld is dus niet zozeer volledig los van de maatschappij helemaal zelfvoorzienend te worden, wel met een heel beperkte input van kostbare tijd, een zo groot mogelijk oogst aan vers, heerlijk en gezond voedsel ter beschikking te hebben.
Maak van jouw onproductief gazon een paradijselijke tuin van eten vol overvloed. Misschien is dat wel het mooiste voornemen om in 2021 echt waar te maken.
- Voor mensen met jeukende groene vingers
- Voor mensen die jaarrond meer lekkers uit hun moestuin willen halen met minder werk
- Voor mensen die een tuin vol vlinders, vogels én groenten willen
- Voor mensen die tuinaarde onder hun nagels het nieuwe sexy vinden
- Voor mensen die willen leren wat voor verrassend lekkers in onze regio te telen valt
- Voor mensen die schoolmoestuinen, deeltuinen … een extra boost willen geven
- …
WAT EN HOE: PRAKTISCHE INFORMATIE
We voorzien 10 vrijdagen gespreid over het hele jaar waarbij verschillende thema’s op een praktische manier aan bod komen. We delen daarbij onze eigen expertise en leren als groep van elkaar. Soms komen ook experts in hun vakgebied ons hun ervaringen delen.
Een lesdag loopt van 10u-17u en de tuinpoorten gaan open vanaf 9.30u voor een koffie, thee en aankomst zodat we om 10u stipt met het lesgedeelte kunnen beginnen.
In de voormiddag gaan we aan de slag met kaderende theorie, plantenwandelingen en nodige info.
In de namiddag duiken we de moestuin in en gaan we ook heel praktisch aan de slag. Warme kledij die aangepast is aan het weer die dag en bestand is tegen het moestuinieren. Goed stevig schoeisel, warme werkhandschoenen, een genaamtekende snoeischaar, zakjes voor zaden en stekmateriaal … dat is binnenkort misschien wel jouw basisuitrusting op vrijdagen?
Omdat er heel wat tijd zit tussen de lesdagen in juni en augustus en de moestuin in de hoogzomer razendsnel evolueert, willen jullie dan misschien ook een stevige permacultuurinput. Dat kan! Er is de mogelijkheid om aan te sluiten bij de permacultuurbelevingsweek in het wondermooie Orval. Moestuinieren op een unieke locatie van 10 ha met de mooiste wandelgebieden eromheen. Alle info vind je hier.
LESINHOUD PERMAMOESTUIN 2021
26 maart 2021 Bodemzorg en mulch Het allerbelangrijkste voor een gezonde moestuin. Hoe krijg je een gezonde bodem? Welke soorten mulch kan je gebruiken in welke situatie? Composteren moet je (l)eren! Warme compost, oppervlaktecompostering, wormencompost, bokashi,… Je leert wat het is en welke methode het best bij jouw moestuinstijl past. Opstart van moestuinbedden Van gazon tot florerende moestuin; welke arbeidsarme methodes zijn er om snel aan voldoende moestuinbedden te geraken? Voorjaarsvoedsel-lentepluk in de moestuin In de prille lente staat onze permacultuurmoestuin al barstensvol eetbaar en gezond lekkers. We kijken rond, leren kennen en proeven à volonté.
09 april 2021 Zaaien en zaad Hoe je zelf de beste zaaigrond maakt, welke trucjes ervoor zorgen dat zaaien een succes wordt, en alles over kiemkracht, valse zaaibedden en de ideale zaaiomstandigheden voor de lekkerste groenten. Opstart van moestuinbedden deel 2 Van gazon tot florerende moestuin, welke arbeidsarme methodes zijn er om snel aan voldoende moestuinbedden te geraken? We kijken naar verschillende startsituaties. Voorjaarsvoedsel-lentepluk in de moestuin In de prille lente staat onze permacultuurmoestuin al barstensvol eetbaar en gezond lekkers. We kijken rond, leren kennen en proeven à volonté.
30 april 2021 Voorkweken In een systeem met mulch en vaste bedden is voorkweken superbelangrijk. Voorkweken heeft zeer veel voordelen: je verlengt jouw teeltseizoen aanzienlijk en zo kan alles een ferme voorsprong nemen tegenover belagers. Enkele tips om met heel weinig moeite zeer veel gezond voedsel te gaan voorkweken. Teeltwisseling Om groenten gezond aan de groei te houden is het systeem van teeltwisseling erg geliefd in de ecologische moestuin. Hoe werkt het en kan je het ook in de permacultuurmoestuin toepassen? Groenten stapelen Permacultuur leert ons maximale output, echte overvloed halen met zo weinig mogelijk moeite, werk en input. Dat leert ons ook alle ruimte supergoed te benutten. Creatieve combinaties met klimmers, stapelen, afwisseling in ruimte en tijd geven ons de tuin van overvloed, die sappig eetbare jungle die we zo graag willen. Geen plekje blijft onbenut.
21 mei 2021 Combinatieteelt Permacultuur is de kunst van het combineren van planten die elkaars werking versterken. Zowel boven als onder de grond ondersteunen de juiste combinaties elkaar om tot een geweldig gezond geheel te komen. Gestructureerde chaos zeg maar. Waarom plaats je deze planten nu bij elkaar en welke net niet? De magie ontsluierd! Planten en zaaien in de moestuin De nieuwe moestuinbedden liggen klaar en we planten en zaaien alles mooi vol met aandacht voor combinaties. Beloftevol en kraakvers is de oogst die binnenkort te plukken en rapen valt.
25 juni 2021 Watersparend tuinieren Droogte in Vlaanderen? Tot voor kort was er niemand die dit geloofde. Toch is een tuin die droogteresistenter is en toch vanalles kan blijven produceren goud waard in de toekomst. Welke teelten gebruik je, welke technieken helpen water te sparen bij het tuinieren? Biodiversiteit als hulpmiddel In een permacultuurtuin is elk levend organisme van harte welkom. Meer nog, broodnodig zelfs in het complexe ecosysteem dat jouw moestuin eigenlijk is. Met enkele kleine technieken kunnen we de biodiversiteit in onze moestuin erop vooruit helpen en we krijgen gratis een heleboel ecosysteemdiensten in ruil. Zomerpluk en oogsttechnieken Wat valt er te smullen in een zomerse tuin? En met welke oogsttips kan je veel langer genieten van jouw opbrengst?
27 augustus 2021 Teeltplanning en nateelten Volop zomer is genieten in de moestuin. Toch is het eind augustus hoogdringend tijd om aan jouw nateelt te gaan denken. Welke teelten kan je nu planten om een winter lang van verse oogst te kunnen genieten? Onderhoudsmulch De moestuinbedden in topconditie houden is vooral kwestie van het bodemleven actief te houden. Mulchen en voldoende voedsel aanbrengen is daarbij cruciaal. Waarmee kan je dat allemaal doen? Plantengieren Met kruiden en gekende planten als brandnetel en smeerwortel kan je brouwsels maken die alles gezond houden. Waarom je dit wel of niet zou kunnen doen en hoe je die maakt leer je hier.
24 september 2021 Lang leve de oogst Tuinen van overvloed. Heerlijk! Maar euh…wat doe je met al die oogst en vooral hoe kan je die lang en smaakvol bewaren? Een verkenning van oude en nieuwe bewaartechnieken als inkuilen, fermenteren, steriliseren, … Eetbare bloemen Schoonheid voor het oog en het hart, goed voor de biodiversiteit en vaak nog superlekker. Eetbare bloemen hebben meer dan recht op hun plek in de moestuin. Groenbemesters Om jouw moestuinbodem gezond te houden is een winterse bedekking noodzakelijk. Soms kan je dat met levende diepwortelende planten gaan doen. Welke groenbemesters kan je in welke situatie gebruiken? Nazomerpluk Een periode van overvloed van de zomer en als je op tijd aan opvolging hebt gedacht, ook al zalig veel herfstteelten. Je komt handen tekort om al dat lekkers te plukken.
08 oktober 2021 Eénjarigen of meerjarigen in de moestuin? De moestuin staat vol lekkere éénjarigen, maar best wel veel werk om bodem en tuin steeds opnieuw klaar te krijgen voor dat nieuwe seizoen. Mijn hart ligt bij de meerjarige groenten, één keer planten en jarenlang oogstplezier. Brave hendrik, eeuwig moeskool, asperge,Turkse raket, vaste broccoli, en zovele wildplukkruiden die makkelijk en zalig lekker blijken te zijn. Hoe combineer je dit alles tot één eetbaar geheel? Serreteelten Onder de beschutting van een kas of serre is plots zoveel meer mogelijk. Warmteminnende soorten in de zomer en een lekker lang groeiseizoen in de wintermaanden. Ook hier kan je permacultuurparadijsjes waarmaken. Forceren/bleken Een aantal vaste planten leveren ons lekkers op door vroeg in de winter al verse sappige blaadjes vanuit de wortelstok naar boven te stuwen. Witloof, rabarber, hop, en zoveel meer is mogelijk.
22 oktober 2021 Moestuinplanning en ontwerp Tijd om alle info uit dit jaar eens te bundelen in ontwerpadvies voor de ideale moestuin. Welke tips kan je toepassen in jouw eigen moestuinontwerp? Herfstpluk De herfst is nog steeds zeer gul in de moestuin. Wat valt er nu te oogsten? Weeuwenteelt Om de winter door te komen, is er de teelt van weeuwen: planten die in de vroege lente op het einde van de winter een verse oogst geven van fris gezond groen. Welke plantensoorten lenen zich hiertoe en hoe kan je ervoor zorgen dat de “hungry gap” in de moestuin opgevuld geraakt. Jaarrond moestuinieren komt met permacultuur en zachte winters echt dichterbij. Bollen en knollen Nieuwe en oude gewassen voorzien de doorwinterde moestuinier van zalig voedzaam lekkers dat we net voor de vorst de grond uit halen. Zoete aardappel, yacon, knolcapucien, oca, aardappelen in alle vormen en maten, pastinaken, knolkervel en wortelen,… Hoe telen en bewaren?
5 november 2021 Zwammen Shiitake, oesterzwammen, populierenleemhoed, judasoor, bietenputzwam,… zijn maar enkele van de smakelijke soorten die je in jouw moestuin kan kweken. Naast cruciaal werk voor de bodem, leveren ze ook een heel smakelijk en verkoopbaar product. Winterpluk/winterrust Zelfs in de winter staat een permacultuurmoestuin barstensvol lekkers. Wat valt er te oogsten? Een kijkje naar volgend groeiseizoen Het moment om door zaadcatalogi te snuisteren op zoek naar vaste waarden en lekkere nieuwtjes in moestuinland. Een hulp bij het plannen en niet verdwalen in de soortenkeuze voor volgend teeltseizoen.